Қайту

«Колледждерге арналған оқулықтар жасау әдістемесі және авторлардың кәсіби біліктілігін жетілдіру» біліктілікті арттыру курсының БАҒДАРЛАМАСЫ

02.06.2021
Новости

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі

білім беру салаларының оқулық және оқу құралдары

 авторларына арналған

«Колледждерге арналған оқулықтар жасау әдістемесі және авторлардың кәсіби біліктілігін жетілдіру»

біліктілікті арттыру курсының

БАҒДАРЛАМАСЫ

 

Тыңдаушылар санаты: колледждерге арналған оқу әдебиеті авторлары

Барлық сағат саны: 72 сағ., оның ішінде

дәріс – 32 сағ.

практикалық жұмыс – 40 сағ.

Нәтижесі: курсты аяқтағаны туралы сертификат.

 

Жалпы ережелер

 

Біліктілікті арттыру курсын әзірлеуде Техникалық және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім беру саласындағы НҚА ескере отырылып, бағдарлама құрастырылды:

Техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты; Орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты; Оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы; Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларды аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы; Техникалық және кәсіптік білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы; Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім мамандықтары мен біліктіліктер жіктеуішін бекіту туралы; жұмыс оқу жоспарлары; Педагогтердің біліктілігін арттыру курстарының білім беру бағдарламаларын әзірлеу, келісу және бекіту қағидаларын бекіту туралы.

Курстың оқыту мақсаты – оқулықтану ғылымының әдіснамалық негіздерімен және колледжге арналған оқулық/оқу құралын әзірлеу теориясымен танысу, авторлардың оқулық құрастырудағы практикалық дағдыларын жетілдіру. 

  Міндеттері:

1) Танысады:

  • оқулықтанудың негізгі ғылыми ұғымдарымен;
  • оқулықтарды құрастыру саласындағы әлемдік тәжірибемен;
  • оқулық әзірлеу тарихымен;
  • оқулық әзірлеу теориясымен;
  • колледжге арналған оқулық/ оқу құралына қойылатын талаптарды анықтайтын нормативті құжаттармен;
  • оқулықты/ оқу құралын бағалау критерийлері жүйесімен;

2) Оқулықтың/оқу құралының дидактикалық аппаратына қойылатын талаптарды меңгереді;

3) Оқулықтың/оқу құралының дидактикалық қызметіне қойылатын талаптарды меңгереді;

4) Оқулық/оқу құралын құрастырудағы практикалық дағдыларды жетілдіру.

 

 

Күтілетін нәтижелері

 

Түсінік қалыптасады

- оқулықтану ғылымы жөнінде;

-   оқулықтарды әзірлеу саласындағы әлемдік тәжірибе туралы

- оқулық жасау тарихы жөнінде;

- оқулық сапасын бағалау критерийлері жүйесі жөнінде

Біледі

- оқулық/ оқу құралына қойылатын талаптарды анықтайтын нормативті құжаттарды

- оқулық/ оқу құралын жасау және құрастырудың теориясын  

Сипаттай алады

- оқулықтың/оқу құралының дидактикалық аппаратын;

- оқулықтың/ оқу құралының дидактикалық қызметін

Талдау жасай алады

- оқулық/ оқу құралының құрылымына;

- оқулық/ оқу құралының мазмұнына;

- меңгеру аппаратын ұйымдастырылуына;

- қабылдау аппаратына;  

- бағдарлау аппаратына;

- иллюстративті материалдарға;

- оқулықтың/ оқу құралының электронды қосымшасына;

-  оқулықтың/ оқу құралының рәсімделуіне;

- оқулық/ оқу құралының функцияларына: үйлестіруші, жүйелеуші, ақпараттық, мотивациялық, дамытушы, тасымалдаушы, құндылық-бағдарлы және тәрбиелік, өздігінен білім алу және навигациялық, кіріктіруші, бақылау-түзетуші

Дағдысын меңгереді

- оқулық/ оқу құралы мазмұнының сапасы мен тұжырымдамасын бағалау;

- оқулықты/ оқу құралын құрастыру

 

Глоссарий

 

Бағдарлау аппараты - шартты белгілер, рубрикация, қаріптік және түрлі-түсті  белгілеулер,   сигнал-символдар, библиография, колонтитул, арнайы нұсқаулар, пәндік және атаулық көрсеткіштер

 Иллюстративтік материал - оқулықтағы оқу мазмұнын меңгеруге көмектесетін көрнекі-иллюстрациялық және графикалық материалдар кешені) 

Қабылдау аппараты - оқулық тілінің түсініктілігі, мәтін стилінің дұрыстығы, оқушының жас ерекшелігінің ескерілуі, әдеби тіл нормаларының сақталуы.

 Меңгерту аппараты - оқу мазмұнын тиімді меңгертуді қамтамасыз ететін тапсырмалар, жаттығулар, есептер, көрнекі иллюстрациялық материалдар жүйесі 

Оқулық - пән мазмұнының негізін және оқытудың жетекші әдістері мен тәсілдерін жүйелі түрде мемлекеттік стандартқа және үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес баяндайтын оқу басылымының негізгі түрі

Оқулыққа қойылатын дидактикалық талаптар - оқулықтың құрылымына, мазмұнына және әдістемелік аппаратына қойылатын міндетті шарттар

Оқулыққа қойылатын негізгі талаптар - оқулықтың мемлекеттік стандарт талаптарына, типтік оқу жоспары мен типтік оқу бағдарламасына сәйкестігі). 

 Оқулық құрылымы - дидактикалық талаптарға сәйкес логикалық бірізділікпен орналасқан оқулықтың мазмұнының ашылуын қамтамасыз ететін компоненттер

 Оқулық мазмұны - типтік оқу бағдарламасына, дидактика, психология және оқыту әдістемесі қағидаларына сәйкес келетін оқулықтың мәтіндік және мәтіннен тыс бөліктері 

Оқулықтың электрондық қосымшасы - оқулық құрылымы мен мазмұнына сәйкес келетін интерактивті қосымша

 Оқулық эргономикасы  - оқулық көлемі мен безендірілуінің әдістемелік тұрғыдан мақсатқа сәйкестігі және қолдануға ыңғайлылығы

 Оқулықтың  үйлестіруші қызметі - оқу материалдарымен жұмыс істеу кезінде оларды тиімді пайдалану мақсатында түрлі оқыту құралдарын (анықтағыштар, практикумдар, юллюстрациялар, электрондық ресурстар, т.б.) қолдануға ықпал етеді

 Оқулықтың  жүйелендіруші қызметі - оқу материалдарының оқу пәнінің логикасына сәйкес нақты, жүйелі және бірізді мазмұндалуы талабын жүзеге асырады, оқушыларға материалдарды ғылыми жүйелеу әдістері мен тәсілдерін үйретуге ықпал етеді;  

Оқулықтың  ақпарат беруші қызметі - оқулықты білім берудің пәндік мазмұнын сөзбен және көрнекі түрде беру құралы);

 Оқулықтың  ынталандырушы қызметі - оқушылардың оқу-танымдық қажеттіліктерін ынталандырады, олардың өздігінен білім алуға деген ынталарын оятып, белгілі бір нәтижеге қол жеткізуге бағыттайды 

 Оқулықтың  дамытушы қызметі  - зияткерлік қабілеттері, жеке қасиеттері мен практикалық және коммуникативтік дағдыларының дамуына ықпал етеді

 Оқулықтың  түрлендіруші қызметі - дидактикалық принциптерге сәйкес, оқу материалдарының бейімделуге, меңгерілуге тиісті ғылыми білімдердің педагогикалық өңделуі

Оқулықтың  құндылыққа бағытталған және тәрбие беруші қызметі - рухани адамгершілік құндылықтар негізінде оқушылардың әлеуметтік және жеке қасиеттерін дамытуға ықпал етеді

Оқулықтың  өздігінен білім алу және навигация қызметі - өздігінен білім алуды ұйымдастыру, алған білімдерін меңгерту мақсатында білім беру кеңістігінде бағдарлау

Оқулықтың  кіріктіруші қызметі - оқушыларға басқа білім беру дереккөздерінен аралық пәндерде қосымша ақпарат алуды үйретеді  оқулықтың   бақылау-түзетуші  қызметі  - оқыту процесінде тексеру, өзін-өзі бағалау және түзету, функционалдық сауаттылығын қалыптастыруға арналған тапсырмалар орындау мүмкіндігін береді

 

Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны

 

№

Тақырыптары

Көлемі сағатпен

Дәріс/сағ.

практика/

сағ.

 

Модуль 1. Оқулықтану – білім берудің сапасын көтеру тенденциялары, әлемдік тәжірибе

  1

Білім берудің заманауи парадигмалары. Қазақстандағы техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру

2

 

2

Оқулықтану оқулық құрастыру ғылымы ретінде

2

 

3

Оқулықтану және әлемдік тәжірибе

1

 

4

Отандық оқулықтану ғылымының  тарихы

2

 

5

Оқулық құрастыру теориясы

4

 

6

Оқулықтың авторы және білім сапасы

2

 

 

 

13

 

 

Модуль 2. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру саласындағы нормативтік-құқықтық актілер

7

ХХІ ғасыр дағдыларын қалыптастыру, құзыреттілікке оқыту талаптары аспектісінде техникалық және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім берудің мазмұнын іріктеу қағидалары мен критерийлері

3

 

8

Техникалық және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім беру саласындағы НҚА:

Техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;

Орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;

Оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы;

Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларды аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы;

Техникалық және кәсіптік білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы;

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім мамандықтары мен біліктіліктер жіктеуішін бекіту туралы;

жұмыс оқу жоспарлары

5

 

9

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру НҚА-не сәйкес білім алушыларды бағалаудағы заманауи амалдар

1

 

 

 

9

 

 

Модуль 3.  Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру салалары үшін оқу әдебиетінің сапасын арттырудың

ғылыми-практикалық негіздері

10

Колледжге арналған заманауи оқулық, оқу құралы: миссиясы және қызметі

4

 

11

Оқулық/оқу құралы сапасын бағалау критерийлері жүйесі

2

2

12

Оқулықтың/оқу құралының дидактикалық аппараты

2

10

13

Оқулықтың/оқу құралының дидактикалық функциялары

2

10

14

Колледжге арналған заманауи оқулықтың/ оқу құралының оқу мазмұнын жобалау  

 

6

15

Колледжге арналған заманауи оқулықтың/ оқу құралының әдістемелік аппаратын құрастыру

 

8

16

Колледжге арналған оқулықтың/ оқу құралының сапасын көтеруде онлайн-құралдары

 

2

17

 Шығармашылық тапсырманы дайындау

 

2

 

 

10

40

                    

32

40

     Барлығы                                                                                         72

 

 

 

 

Оқу процесін ұйымдастыру

 

Тыңдаушылар санаты: колледждерге арналған оқу әдебиеті авторлары

Барлық сағат саны: 72 сағ., оның ішінде

дәріс – 32 сағ.

практикалық жұмыс – 40 сағ.

Оқыту форматы: қашықтықтан

Нәтижесі: курсты аяқтағаны туралы сертификат.

 

Тыңдаушыларға бейне дәрістер курсы ұсынылады, оларды тыңдағаннан кейін міндетті түрде практикалық жұмыстар орындалады. Әрбір тыңдаушыға кеңес беру үшін жеке жаттықтырушы бекітіледі.

 

Ағымдағы бақылау:

  • Курс тақырыптары бойынша теориялық материалдың меңгерілуін күнделікті бақылау;
  • Курстың жеке бөлімдері немесе тақырыптары бойынша тестілеу;
  • Курстың практикалық бөлімі бойынша тапсырмалар орындау.

 

Қорытынды бақылау:

- шығармашылық жұмыс: меңгерілген білімін қолдана отырып, өзінің оқулығы/оқу құралы бойынша бір тақырыптың (тараудың) үлгісін/макетін әзірлеу. Шығармашылық жұмысты курс жетекшісі бағалайды. Егер жұмыс жетілдіруді қажет ететін болса, онда ол авторға қайтарылады және оның талапқа сай жазылуы қамтамасыз етіледі.

 

Сертификат курстан толық көлемде өткен және шығармашылық жұмысы оң бағалаған тыңдаушыға беріледі.

 

 

Бағдарламаның оқу-әдістемелік қамтамасыз етілуі

 

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі

білім беру салаларының оқулық және оқу құралдары авторларына арналған

«Колледждерге арналған оқулықтар жасау әдістемесі және авторлардың кәсіби біліктілігін жетілдіру»

  біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық жоспары

 

№

Тақырыбы

Мазмұны

Дәріс / сағ

Практ. / сағ

 

Модуль 1. Оқулықтану – білім берудің сапасын көтеру тенденциялары, әлемдік тәжірибе

13

 

1

Білім берудің заманауи парадигмалары. Қазақстандағы техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру

ХХІ ғасырда қалай және нені үйрету керек? Адамгершілік педагогика. Оқытудың тұлғалық-бағдарлы технологиялары.

ҚР техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің даму үрдістері 

2

 

2

Оқулықтану оқулық құрастыру ғылымы ретінде

Оқулықтануға кіріспе.

Ғылым әдіснамасы, негізгі ғылыми категориялары

2

 

3

Оқулықтану және әлемдік тәжірибе

Оқулық саласындағы шетелдік және отандық ғалымдардың тәжірибесін салыстырмалы талдау

1

 

4

Отандық оқулықтану ғылымының  тарихы

Отандық оқулықтану ғылымына тарихи шолу.

Қазақ ағартушы ғалымдары, олардың ғылыми және педагогикалық идеялары.

Қазақстандық ЖОО арналған оқулықтар/оқу құралдары

2

 

5

Оқулық құрастыру теориясы

Оқулықтың құрылымы мен мазмұнына теориялық көзқарас.

Ғалымдар оқу әдебиетінің қызметтері туралы.

Оқулықты құрастыруда педагогика принциптерін ескеру

4

 

6

Оқулықтың авторы және білім сапасы

Оқулық авторының тұлға құрылымы, оның білім сапасын көтеру жүйесіндегі рөлі.

Автордың кәсіби дағдыларын жетілдіру

2

 

 

Модуль 2. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру саласындағы нормативтік-құқықтық актілер

9

 

7

ХХІ ғасыр дағдыларын қалыптастыру, құзыреттілікке оқыту талаптары аспектісінде техникалық және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім берудің мазмұнын іріктеу қағидалары мен критерийлері

Техникалық  және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім беруді іріктеу қағидалары мен критерийлері. Білім алушылардың ХХІ ғасырдағы кәсіби білімі мен дағдыларын қалыптастыру.

Оқыту нәтижелеріне бағдарлана отырып, техникалық және кәсіптік білім беру мазмұнына қойылатын талаптар.

Техникалық  және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларының мазмұны.

3

 

8

Техникалық және кәсіптік білім беру және орта білімнен кейінгі білім беру саласындағы НҚА

Техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;

Орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;

Оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы;

Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларды аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы;

Техникалық және кәсіптік білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы;

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім мамандықтары мен біліктіліктер жіктеуішін бекіту туралы;

жұмыс оқу жоспарлары 

5

 

9

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру НҚА-не сәйкес білім алушыларды бағалаудағы заманауи амалдар

Білім алушылардың жетістіктерін бағалау тәсілдері мен түрлері

1

 

 

Модуль 3. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру салалары үшін оқу әдебиетінің сапасын арттырудың ғылыми-практикалық негіздері

10

42

10

Колледжге арналған заманауи оқулық, оқу құралы: миссиясы және қызметі.

Колледжге арналған заманауи оқулығына/оқу құралдарына қойылатын педагогикалық, психологиялық, кәсіби-бағдарланған талаптар. Оқулыққа қойылатын талаптарды анықтайтын нормативті құжаттар

4

 

11

Оқулық/оқу құралы сапасын бағалау критерийлері жүйесі

Оқулық/оқу құралының ғылыми-педагогикалық сараптамасы: дидактикалық аппаратына ғылыми-педагогикалық сараптама, дидактикалық функцияларының жүзеге асырылуына ғылыми-педагогикалық сараптама

2

2

12

Оқулықтың/оқу құралының дидактикалық аппараты

 

 

Дидактикалық аппарат

2

 

Оқулықтың мемлекеттік стандарттарға, типтік оқу жоспары,  типтік оқу бағдарламасы және жұмыс оқу жоспары талаптарына сәйкестігі

 

1

Оқулық/оқу құралы құрылымы

 

2

Оқулық/оқу құралы мазмұны

 

2

Меңгеру аппаратын ұйымдастыру

 

2

Оқулықтың қабылдау аппараты және бағдарлау аппараты

 

 

2

Оқулық эргономикасы, иллюстративті материалдардың рөлі

 

1

13

Оқулықтың/оқу құралының дидактикалық функциялары

 

Дидактикалық  функциялар

2

 

Оқулықтың/оқу құралының үйлестіруші, жүйелеуші және ақпараттық функциялары

 

 2

Оқулықтың/оқу құралының мотивациялық, дамытушы, тасымалдаушы функциялары

 

2

Оқулықтың/оқу құралының құндылық-бағдарлы және тәрбиелік, өздігінен білім алу және навигациялық, кіріктіруші функциялары

 

2

Бақылау-түзетуші функция  

 

4

14

Колледжге арналған заманауи оқулықтың/ оқу құралының оқу мазмұнын жобалау  

 

Типтік оқу жоспарына, пәндердің жұмыс оқу бағдарламаларына, дидактика, психология және оқыту әдістемесіне сәйкес жасалған оқулықтың/оқу  құралының мәтіндік және мәтіндік емес бөліктері.

Оқулықтың/ оқу құралының ақпараттық, мотивациялық, дамытушы, тасымалдаушы, құндылық-бағдарлы және тәрбиелік, кіріктіруші функцияларын жүзеге асыру

 

6

15

Колледжге арналған заманауи оқулықтың/ оқу құралының әдістемелік аппаратын құрастыру

Оқу сұрақтарын, тапсырмаларын және жаттығуларын, олардың дәлдігі мен түсініктілігін әдістемелік тұрғыда сауатты түрде беру. Оқулықтың тапсырмалар жүйесін құрастыру. Кәсіби білім мен дағдылар қалыптастыратын тапсырмалар құрастыру. 

Оқулықтың/ оқу құралының мотивациялық,  дамытушы,
өздігінен білім алу және навигация, бақылау-түзетуші функцияларын жүзеге асыру

 

8

16

Колледжге арналған оқулықтың/ оқу құралының сапасын көтеруде онлайн-құралдары

 googl-аккаунт, gmail-пошта және басқа ақпарат беру тәсілдері мүмкіндіктері

 

2

17

Шығармашылық тапсырманы дайындау

Кеңес беру, тәжірибе алмасу, жұмысты өзара бағалау

 

2

 

 

Барлығы

32

40

 

Оқу нәтижелерін бағалау

Ағымдағы бақылау:

  • Курс тақырыптары бойынша теориялық материалдың меңгерілуін күнделікті бақылау;
  • Курстың жеке бөлімдері немесе тақырыптары бойынша тестілеу;
  • Курстың практикалық бөлімі бойынша тапсырмалар орындау.

 

Қорытынды бақылау:

- шығармашылық жұмыс: меңгерілген білімін қолдана отырып, өзінің оқулығы/оқу құралы бойынша бір тақырыптың (тараудың) үлгісін/макетін әзірлеу. Шығармашылық жұмысты курс жетекшісі бағалайды. Егер жұмыс жетілдіруді қажет ететін болса, онда ол авторға қайтарылады және оның талапқа сай жазылуы қамтамасыз етіледі.

 

Сертификат курстан толық көлемде өткен және шығармашылық жұмысы оң бағалаған тыңдаушыға беріледі.

 

Курстан кейінгі қолдау

Тыңдаушының курс барысында оқу процесін сүйемелдеген әрбір жаттықтырушы ТжКБ үшін қазіргі заманғы оқулыққа/оқу құралына қойылатын барлық талаптармен танысқаннан кейін тыңдаушы ұсынған және дайындаған оқу құралының әлеуетті сарапшысы және кеңесшісі болады.

Әдебиеттер тізімі

  1. Кусаинов А.К., Асылов У.А. Актуальные проблемы учебников. – Алматы: издательство «Рауан», 2000 год.
  2. Коменский Я.А. Великая дидактика // Избр. пед. соч. М., 1955. – 248c.
  3. Ушинский К.Д. Собр. Соч. – М.; Л., 1950.– Т. 10.– С. 434-435.
  4. Аймауытов Ж. Тәрбиеге жетекші. -1924.
  5. Ушинский К. Д. Антология гуманной педагогики [Текст]. – М.: Издательский дом Шалвы Амонашвили, 2002. – 224 с.
  6. Шаповаленко С.Г. Учебник в системе обучения. - М.: Педагогика, 10.Беспалько В.П. Учебник. Теория создания и применения. - М. 2006
  7. Занков Л.В. Некоторые вопросы теории учебника для начальных классов. – М.: Педагогика, 1983
  8. Скаткин М.Н. Проблема учебника в советской дидактике (обзор за 1974 – 1988 гг.) [Текст]: Справочные материалы для создателей учебных книг /М. Н. Скаткин; составитель В. Г. Бейлинсон. – М.: Просвещение, 1991. – С. 221 -
  9. Лернер И.Я. Состав содержания образования и пути его воплощения в учебник. – С. 46-65
  10. Краевский В.В. Определение функции учебника как методологическая проблема дидактики. – Вып.1, М., 1974, с.28–46.
  11. Талызина Н.Ф. Место и функции учебника в учебном процессе // Проблемы школьного учебника. – Вып. 6. – М.:Просвещение, 1978. С. 18 –34.
  12. Краликова М. Актуальные проблемы дидактики. - Прага, 1973. - 176 с Назарова, Т.С. Стратегия развития учебной книги [Текст] / Т.С. Назарова, Ю.П. Господарик // Педагогика. – 2005. - № 3. – С. 10–19.
  13. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 сентября 1996 года №1173 «О целевой программе подготовки и издания учебников и учебно-методических комплексов для общеобразовательных школ Республики Казахстан».
  14. «Білім беру ұйымдарының білім алушылары мен тәрбиеленушiлерiн оқулықтармен қамтамасыз ету ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 ж. 19 ақпандағы № 173 қаулысы.
  15. «Қазақстан Республикасының бастауыш және орта кәсіптік білім беру ұйымдарыүшін арнайы пәндер бойынша оқулықтарды, оқуәдістемелік кешендердідайындаудың және басып шығарудың бағдарламасын бекіту туралы» ҚазақстанРеспубликасы Үкіметінің 2001 ж. 29 наурыздағы № 409 қаулысы.
  16. «Қазақстан Республикасында бастауыш және орта кәсіптiк бiлiм берудi одан әрi дамыту жөнiндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 2000 жылғы 15 мамыр № 721
  17. «Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендері мен оқу-әдістемелік құралдарын әзірлеу, оларға сараптама, сынақ өткізу және мониторинг жүргізу, оларды басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 24 шілдедегі № 344 бұйрығы
  18. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 6 мая 2016 года № 308 «О внесении изменений и дополнений в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 24 июля 2012 года № 344 «Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе, апробации и проведению мониторинга, изданию учебников, учебно-методических комплексов и учебно- методических пособий»
  19. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 19 мая 2020 года № 211 О внесении изменения в Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 24 июля 2012 года № 344 «Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе, апробации и проведению мониторинга, изданию учебников, учебно-методических комплексов и учебно-методических пособий»
  20. Кусаинов А.К., Рысқулбекова А.Д., Мунарбаева А.О. Критерии оценки качества учебников. Методические указания. – Алматы: АПН, 2018 г.
  21. Құсайынов А.К., Саметова Ф.Т., Дуйсебек А.Т., Михалев Р.К. Конырова Ж.Б. Оқулық сапасын ғылыми-педагогикалық бағалау. – Алматы: ПҒА,
  22. Құсайынов А.К., Каримова Б.С., Дүйсебек А.Т., Михалев Р.К., Саметова Ф.Т., Рысқұлбекова А.Д. Оқу әдебиеттері сапасын көтеруге бағытталған әдістемелік ұсыныстар. – Алматы: ПҒА,
  23. Кусаинов А.К., Асылов У.А. Актуальные проблемы учебниковедения. - М. – Просвещение, 2003. – 86 с.
  24. Абылкасымова А., Рыжаков М. Содержание образования и школьный учебник: методические аспекты. – Изд-во: Арсенал образования, 2012 г.
  25. Каримова Б.С., Жетпеисова Н.О., Галиев Т. Учебник как основа формирования системного мышления обучающихся – Астана, 2015 г.
  26. «Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығы.
  27. Құсайынов А.Қ. Оқулық жасау және бағалау теориясы. – Алматы, ПҒА, 2021. – 148 б.

 

 

 

 

 

  ПРОГРАММА

 

курсов повышения квалификации авторов учебников и учебных пособий для технического и профессионального и

послесреднего образования

«Методика создания  учебников для колледжа и совершенствование профессиональных навыков авторов»

 

 

Категория слушателей: авторы учебной литературы для колледжей

Всего часов обучения: 72 ч., из них:

Лекционные занятия – 32 ч.

Практические занятия – 40 ч.

Результат на выходе: сертификат о прохождении курсов.

 

 

Общие положения

 

Курсы повышения квалификации разработаны с учетом НПА в области технического и профессионального образования и послесреднего  образования:

Государственный общеобязательный стандарт технического и профессионального образования; Государственный общеобязательный стандарт послесреднего образования; Об утверждении Правил организации и осуществления учебно-методической и научно-методической работы; Об утверждении Типовых правил проведения текущего контроля успеваемости, промежуточной и итоговой аттестации обучающихся для организаций среднего, технического и профессионального, послесреднего образования; Об утверждении типовых учебных планов и типовых учебных программ по специальностям технического и профессионального образования; Об утверждении Классификатора специальностей и квалификаций технического и профессионального, послесреднего образования; рабочие учебные планы; Об утверждении Правил разработки, согласования и утверждения образовательных программ курсов повышения квалификации педагогов.

 

Цель  курса – ознакомление с методологией науки учебниковедение и теорией разработки учебника/учебного пособия для колледжа, совершенствование практических навыков разработки учебной литературы. 

 

Задачи:

1) Ознакомиться

  • с основными научными категориями учебниковедения;
  • с мировым опытом в области разработки учебников;
  • с историей создания учебников;
  • с теорией разработки учебника;
  • с нормативными документами, предъявляющими требования к учебникам/учебным пособиям для колледжа;
  • системой критериев оценивания учебника/ учебного пособия для коллледжа;

2) Изучить требования к дидактическому аппарату учебника/учебного пособия;

3) Изучить требования к дидактическим функциям учебника/учебного пособия;

4) Совершенствовать практические навыки разработки учебника/учебного пособия.

 

 

 

Ожидаемые результаты обучения:

 

По итогам обучения слушатели должны:

иметь представление

- о науке учебниковедение

- о мировом опыте в области разработки учебников

- об истории создания учебников

- о системе критериев оценивания качества учебника

знать

- нормативные документы, предъявляющие требования к учебникам/учебным пособиям для колледжей

- теорию проектирования и разработки учебника/учебного пособия

уметь  характеризовать

- дидактический аппарат учебника/учебного пособия

- дидактические функции учебника/учебного пособия

уметь анализировать

- структуру учебника/учебного пособия

- содержание учебника/учебного пособия

- аппарат организации усвоения

- аппарат восприятия  

- аппарат ориентирования

- иллюстративный материал

- электронное приложение  

-  оформление учебника/учебного пособия

- функции учебника/учебного пособия: координирующая, систематизирующая, информативная, мотивационная, развивающая, трансформационная, ценностно-ориентационная и воспитательная, самообразования и навигации, интегрирующая, контрольно-корректирующая

приобрести навыки

- оценивания концепции и качества содержания  учебника/учебного пособия

- разработки учебника/учебного пособия

 

Глоссарий

 

Аппарат организации усвоения - система задач, заданий, упражнений, наглядно-иллюстративных материалов, обеспечивающих эффективное усвоение учебного содержания

 Аппарат восприятия  - текст, стиль, язык содержания учебника – обеспечивающих доступность, понятность учебных материалов, изложенных с соблюдением норм современного литературного языка

 Аппарат ориентирования - условные обозначения, рубрикация, шрифтовые и цветовые выделения, сигналы-символы, библиография, колонтитул, специальные инструкции, предметные и именные указатели

Дидактические требования к учебнику – обязательные условия к структуре, содержанию и методическому аппарату учебника

Иллюстративный материал - комплекс наглядно-иллюстративных и графических материалов учебника, способствующих изучению учебного содержания и облегчающая его усвоение

Информативная функция - представляет учебник, как носителя словесно и наглядно выраженного предметного содержания образования

Интегрирующая функция - помогает ученику получать дополнительную информацию из смежных наук, других образовательных источников

 Контрольно-корректирующая функция - предоставляет возможность проверки, самооценки и коррекции в процессе обучения, выполнение заданий для формирования функциональной грамотности

Координирующая функция - способствует привлечению в процессе работы над учебным материалом разнообразных средств обучения (справочников, практикумов, иллюстраций, электронных ресурсов и т.п.), в целях их эффективного функционального использования

Мотивационная функция - стимулирует у обучающихся учебно-познавательную потребность в познании, желание и умения самостоятельного приобретения знаний, побуждает к достижению ожидаемых результатов

Основные требования - соответствие учебника требованиямГОСО, Типового учебного плана и Типовой учебной программы

Развивающая функция - содействует развитию интеллектуальных способностей, личностных качеств, практических и коммуникативных навыков

Систематизирующая функция - реализует требование систематического и последовательного изложения материала в логике учебного предмета и четкость его изложения, способствует обучению школьников приемам и методам научной систематизации материала 

Структура учебника - компоненты, обеспечивающие раскрытие основного содержания учебника, размещённые в логической последовательности в соответствии с дидактическими требованиями

Содержание учебника - текстовые и внетекстовые части учебника, изложенные в соответствии с типовой учебной программой, положениями дидактики, психологии и методики обучения

Самообразования и навигации функция - выражается в ориентировании в образовательном пространстве в целях освоения знаний, организации самостоятельной учебной деятельности

Трансформационная функция - представляет педагогическую переработку научных знаний, подлежащих усвоению, адаптацию учебного материала в соответствии с дидактическими принципами

Ценностно-ориентационная и воспитательная функция - (способствует развитию социально и личностно значимых качеств обучающихся на основе духовно-нравственных ценностей

Электронное приложение учебника - интерактивное приложение к учебнику, соответствующее его структуре и содержанию

Эргономика учебника - соответствие  исполнения и оформления учебника с точки зрения методической целесообразности и пользовательской удобности для обучающихся

 

Структура и содержание Программы

 

№

Наименование блоков, тем

Лекция/

час

Практ.зан./

час

 

Модуль 1. Учебниковедение – тенденции повышения качества образования, мировой опыт

1

Современные парадигмы  развития образования. Техническое и профессиональное, послесреднее  образование в Казахстане

2

 

2

Учебниковедение как наука о создании учебников

2

 

3

Учебниковедение и мировой опыт

1

 

4

История отечественного учебниковедения

2

 

5

Теория создания и разработки учебника

4

 

6

Автор учебника и качество образования

2

 

 

 

13

 

 

 Модуль 2.  Нормативно-правовые акты в области технического и профессионального, послесреднего  образования

7

Принципы и критерии отбора содержания  технического и профессионального образования и послесреднего  образования в аспекте требований компетентностного обучения, формирования  навыков ХХІ века.

3

 

8

НПА в области технического и профессионального образования и послесреднего  образования:

Государственный общеобязательный стандарт технического и профессионального образования;

Государственный общеобязательный стандарт послесреднего образования;

Об утверждении Правил организации и осуществления учебно-методической и научно-методической работы;

Об утверждении Типовых правил проведения текущего контроля успеваемости, промежуточной и итоговой аттестации обучающихся для организаций среднего, технического и профессионального, послесреднего образования;

Об утверждении типовых учебных планов и типовых учебных программ по специальностям технического и профессионального образования;

Об утверждении Классификатора специальностей и квалификаций

технического и профессионального, послесреднего образования;

рабочие учебные планы

5

 

9

Современные подходы в оценивании обучающихся в  соответствии с НПА технического и профессионального, послесреднего образования  

1

 

 

 

9

 

 

Модуль 3. Научно-практические основы повышения качества учебной литературы для технического и профессионального, послесреднего  образования

10

Современный учебник, учебное пособие для колледжей: миссия и предназначение.

4

 

11

Система критериев оценивания качества учебника/учебного пособия для колледжей

2

2

12

Дидактический аппарат учебника/учебного пособия для колледжей

2

10

13

Дидактические функции учебника/учебного пособия для колледжей

2

10

14

Проектирование учебного содержания современного учебника/учебного пособия для колледжей

 

6

15

Конструирование методического аппарата современного учебника/учебного пособия для колледжей

 

8

16

 Онлайн-инструменты в повышении качества учебника/учебного пособия

 

2

17

Разработка творческого задания

 

2

 

 

10

40

Итого

32

40

                                   Всего                                                               72

 

 

Организация учебного процесса

Категория слушателей: авторы учебной литературы для колледжей

Всего часов обучения: 72 ч., из них:

Лекционные занятия – 32 ч.

Практические занятия – 40 ч.

Формат обучения: дистанционный

Результат на выходе: сертификат о прохождении курсов.

 

Слушателям предлагается курс видеолекций, после прослушивания которых предлагаются для обязательного выполнения практические работы. За каждым слушателем закрепляется индивидуальный тренер для консультаций.

 

Процедура текущего контроля:

1) рефлексия усвоения теоретического материала по темам курса;

2) тестирование по отдельным темам курса или блокам;

  • выполнение заданий по практической части курса.

 

Процедура итогового контроля: 

– творческая работа: представление разработки/макета одной темы (раздела) своего учебника/учебного пособия с учетом освоенного материала курса. Творческая работа оценивается руководителем курсов. Работа возвращается автору с комментариями, если требует доработки, и переделывается до получения положительного результата.

 

Сертификат вручается при прохождении курсов в полном объеме и положительном оценивании творческой работы слушателя.

 

 

 

 

 

 

 

Учебно-методическое обеспечение программы

Учебно-тематический план

курсов повышения квалификации авторов учебников и учебных пособий для технического и профессионального и послесреднего образования

«Методика создания  учебников для колледжа и совершенствование профессиональных навыков авторов»

 

№

Тема

Содержание

Лекция/час

Практ.з./час

 

Модуль 1. Учебниковедение – тенденции повышения качества образования, мировой опыт

13

 

 

1

Современные парадигмы  развития образования. Техническое и профессиональное, послесреднее  образование в Казахстане

Чему и как обучать в ХХІ веке? Гуманная педагогика. Личностно-ориентированные технологии обучения.

Тенденции развития технического и профессионального, послесреднего образования в РК.

2

 

2

Учебниковедение как наука о создании учебников

Введение  в учебниковедение.

Методология науки, основные научные категории учебниковедения

2

 

3

Учебниковедение и мировой опыт

Сравнительный анализ опыта зарубежных и отечественных ученых в области учебниковедения 

1

 

4

История отечественного учебниковедения

Исторический обзор отечественного учебниковедения.

Казахские ученые-просветители, их научные и педагогические идеи.

Казахстанские учебники/учебные пособия для вузов

2

 

5

Теория создания и разработки учебника

Теоретические воззрения на структуру и содержание учебника.

Ученые о функциях учебной литературы.

Учет принципов педагогики при разработке учебника

4

 

6

Автор учебника и качество образования

Структура личности автора учебника/учебного пособия, его роль в системе повышения качества образования. Совершенствование профессиональных навыков автора

2

 

 

Модуль 2.  НПА в области технического и профессионального, послесреднего  образования

9

 

7

Принципы и критерии отбора содержания технического и профессионального образования и послесреднего  образования в аспекте требований компетентностного обучения, формирования  навыков ХХІ века.

Принципы и критерии отбора содержания ТиПО и послесреднего образования. Формирование у обучающихся профессиональных знаний и навыков ХХІ века.

Требования к содержанию технического и профессионального образования с ориентиром на результаты обучения.

Содержание образовательных программ ТиПО и послесреднего образования.

 

3

 

8

НПА в области технического и профессионального образования и послесреднего  образования

 

НПА в области технического и профессионального образования и послесреднего  образования:

Государственный общеобязательный стандарт технического и профессионального образования;

Государственный общеобязательный стандарт послесреднего образования;

Об утверждении Правил организации и осуществления учебно-методической и научно-методической работы;

Об утверждении Типовых правил проведения текущего контроля успеваемости, промежуточной и итоговой аттестации обучающихся для организаций среднего, технического и профессионального, послесреднего образования;

Об утверждении типовых учебных планов и типовых учебных программ по специальностям технического и профессионального образования;

Об утверждении Классификатора специальностей и квалификаций

технического и профессионального, послесреднего образования;

рабочие учебные планы

5

 

9

Современные подходы в оценивании обучающихся в  соответствии с НПА технического и профессионального, послесреднего образования  

Способы и виды оценивания достижений обучающихся

1

 

 

Модуль 3. Научно-практические основы повышения качества учебной литературы для технического и профессионального, послесреднего  образования

10

40

10

Современный учебник/ учебное пособие для колледжей: миссия и предназначение.

Педагогические, психологические, профессионально-ориентированные требования к современному учебнику/учебному пособию для колледжей.

Нормативные документы, предъявляющие требования к учебникам

4

 

11

Система критериев оценивания качества учебника/учебного пособия для колледжей

Научно-педагогическая экспертиза учебника/учебного пособия: научно-педагогическая экспертиза дидактического аппарата, научно-педагогическая экспертиза реализации дидактических функций

2

2

12

 Дидактический  аппарат учебника/учебного пособия для колледжей

Дидактический аппарат

2

 

Соответствие учебника требованиям ГОСО, Типового учебного плана, Типовой учебной программы, РУП

 

1

Структура учебника/учебного пособия

 

2

Содержание учебника/учебного пособия

 

2

Аппарат организации усвоения

 

2

Аппарат восприятия  и аппарат ориентирования в учебнике

 

2

Эргономика учебника, роль  иллюстративного материала

 

1

13

Дидактические  функции учебника/учебного пособия для колледжей

Дидактические  функции

2

 

Координирующая, 

систематизирующая,

информативная функции учебника/учебного пособия

 

 2

Мотивационная,

развивающая,

трансформационная функции учебника/учебного пособия

 

2

Ценностно-ориентационная и воспитательная,

самообразования и навигации,

интегрирующая функции

 

2

Контрольно-корректирующая функция.

 

4

14

Проектирование учебного содержания современного учебника/учебного пособия для колледжей

Текстовые и внетекстовые части учебника/учебного пособия, изложенные в соответствии с типовой учебной программой, РУП дисциплины, положениями дидактики, психологии и методики профессионального обучения.

Реализация информативной, мотивационной,

развивающей,

трансформационной, ценностно-ориентационной и воспитательной, интегрирующей функций учебника/учебного пособия.

 

6

15

Конструирование методического аппарата современного учебника/учебного пособия для колледжей

Методически грамотное представление учебных вопросов, задач, заданий и упражнений, их точность и понятность. Разработка системы заданий учебника. Разработка заданий на формирование профессиональных знаний и навыков.

Реализация мотивационной,

развивающей, самообразования и навигации, контрольно-корректирующей

функций учебника/учебного пособия.

 

8

16

 Онлайн-инструменты в повышении качества учебника/учебного пособия

Возможности googl-аккаунта, gmail-почты и других способов подачи и представления информации.

 

2

17

Разработка творческого задания

Консультация, обмен опытом, взаимооценивание работ.

 

2

 

 

Всего

32

40

 

 

 

 

Оценивание результатов обучения

Процедура текущего контроля:

1) рефлексия усвоения теоретического материала по темам курса;

2) тестирование по отдельным темам курса или блокам;

  • выполнение заданий по практической части курса.

 

Процедура итогового контроля: 

– творческая работа:  представление разработки/макета одной темы (раздела) своего учебника/учебного пособия с учетом освоенного материала курса. Творческая работа оценивается руководителем курсов. Работа возвращается автору с комментариями, если требует доработки, и переделывается до получения положительного результата.

 

Сертификат вручается при прохождении курсов в полном объеме и положительном оценивании творческой работы слушателя.

 

Посткурсовое сопровождение

Каждый тренер курсов, сопровождавший процесс обучения слушателя, выступает потенциальным экспертом и консультантом учебного пособия, предложенного и написанного слушателем после ознакомления на курсах со всеми требованиями к современному учебнику/учебному пособию для ТИПО.

Список литературы

  1. Кусаинов А.К., Асылов У.А. Актуальные проблемы учебников. – Алматы: издательство «Рауан», 2000 год.
  2. Коменский Я.А. Великая дидактика // Избр. пед. соч. М., 1955. – 248c.
  3. Ушинский К.Д. Собр. Соч. – М.; Л., 1950.– Т. 10.– С. 434-435.
  4. Аймауытов Ж. Тәрбиеге жетекші. -1924.
  5. Ушинский К. Д. Антология гуманной педагогики [Текст]. – М.: Издательский дом Шалвы Амонашвили, 2002. – 224 с.
  6. Шаповаленко С.Г. Учебник в системе обучения. - М.: Педагогика, 10.Беспалько В.П. Учебник. Теория создания и применения. - М. 2006
  7. Занков Л.В. Некоторые вопросы теории учебника для начальных классов. – М.: Педагогика, 1983
  8. Скаткин М.Н. Проблема учебника в советской дидактике (обзор за 1974 – 1988 гг.) [Текст]: Справочные материалы для создателей учебных книг /М. Н. Скаткин; составитель В. Г. Бейлинсон. – М.: Просвещение, 1991. – С. 221 -
  9. Лернер И.Я. Состав содержания образования и пути его воплощения в учебник. – С. 46-65
  10. Краевский В.В. Определение функции учебника как методологическая проблема дидактики. – Вып.1, М., 1974, с.28–46.
  11. Талызина Н.Ф. Место и функции учебника в учебном процессе // Проблемы школьного учебника. – Вып. 6. – М.:Просвещение, 1978. С. 18 –34.
  12. Краликова М. Актуальные проблемы дидактики. - Прага, 1973. - 176 с Назарова, Т.С. Стратегия развития учебной книги [Текст] / Т.С. Назарова, Ю.П. Господарик // Педагогика. – 2005. - № 3. – С. 10–19.
  13. Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 сентября 1996 года №1173 «О целевой программе подготовки и издания учебников и учебно-методических комплексов для общеобразовательных школ Республики Казахстан».
  14. Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 февраля 2003 года № 173 «Об утверждении Правил обеспечения учебниками обучающихся и воспитанников организаций образования».
  15. Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 марта 2001 года №409 «Об утверждении Программы подготовки и выпуска учебников, учебно-методических комплексов по специальным дисциплинам для организаций начального профессионального и среднего профессионального образования Республики Казахстан».
  16. Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 мая 2000 года № 721 «О мерах по дальнейшему развитию начального и среднего профессионального образования в Республике Казахстан».
  17. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 24 июля 2012 года № 344 «Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе, апробации и проведению мониторинга, изданию учебников, учебно-методических комплексов и учебно- методических пособий».
  18. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 6 мая 2016 года № 308 «О внесении изменений и дополнений в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 24 июля 2012 года № 344 «Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе, апробации и проведению мониторинга, изданию учебников, учебно-методических комплексов и учебно- методических пособий»
  19. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 19 мая 2020 года № 211 О внесении изменения в Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 24 июля 2012 года № 344 «Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе, апробации и проведению мониторинга, изданию учебников, учебно-методических комплексов и учебно-методических пособий»
  20. Кусаинов А.К., Рысқулбекова А.Д., Мунарбаева А.О. Критерии оценки качества учебников. Методические указания. – Алматы: АПН, 2018 г.
  21. Кусаинов А.К., Саметова Ф.Т., Дуйсебек А.Т., Михалев Р.К. Конырова Ж.Б. Научно-педагогическая оценка качества учебников. – Алматы: АПН,
  22. Кусаинов А.К., Каримова Б.С., Дуйсебек А.Т., Михалев Р.К., Саметова Ф.Т., Рыскулбекова А.Д. Методические рекомендации по повышению качества учебной литературы. – Алматы: АПН,
  23. Кусаинов А.К., Асылов У.А. Актуальные проблемы учебниковедения. - М. – Просвещение, 2003. – 86 с.
  24. Абылкасымова А., Рыжаков М. Содержание образования и школьный учебник: методические аспекты. – Изд-во: Арсенал образования, 2012 г.
  25. Каримова Б.С., Жетпеисова Н.О., Галиев Т. Учебник как основа формирования системного мышления обучающихся – Астана, 2015 г.
  26. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 31 октября 2018 года № 604 «Об утверждении государственных общеобязательных стандартов образования всех уровней образования»
  27. Кусаинов А.К. Теория создания и оценки учебника. – Алматы, АПН, 2021. – 152 с.

Басқа басылымдар

«Проведение комплекса мероприятий по организации республиканского конкурса молодых акынов «Мүшайра», посвященного 175- летию Абая»

В КАЗАХСТАНЕ ВПЕРВЫЕ НАЧАЛОСЬ ОБУЧЕНИЕ АВТОРОВ ШКОЛЬНЫХ УЧЕБНИКОВ
Байланыс деректеріңізді қалдырыңыз, біз сізге жақын арада хабарласамыз
Құпиялылық саясаты
Жеке деректерді өңдеу туралы келісім